Hàm Nghĩa Của Những Biểu Tượng Họa Tiết Trên Thân Mèo

Ý nghĩa của các vật phẩm trên mèo thần tài Maneki Neko

Dân gian Việt Nam có câu "mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang". Trong khi đó tại Nhật Bản, mèo lại là biểu tượng của hạnh phúc và tài vận. Nếu có dịp ghé thăm các cửa hiệu Nhật Bản, có thể bạn sẽ thấy tượng một chú mèo sứ bầu bĩnh đang giơ chân trước mời gọi khách, được biết đến với cái tên Maneki neko – mèo thần tài - mèo may mắn - mèo gọi khách. Nhưng maneki neko không đơn thuần là một linh vật may mắn hay món đồ chơi ngộ nghĩnh, mà ẩn sau nó còn là những truyền thuyết lâu đời cùng mối quan hệ khăng khít với xã hội Nhật hiện đại.

Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu Hàm Nghĩa Của Những Biểu Tượng Họa Tiết Trên Thân Mèo trên phương diện các vật phẩm mà chúng mang trên mình. Chắc các bạn cũng đang thắc mắc rằng, bức tượng đẹp đẽ cuốn hút kia sao lại có các vật phẩm nho nhỏ xinh xinh như thế? Chúng đều có ý nghĩa riêng đấy bạn. Hãy thử nhìn bức hình bên dưới và đếm thử có bao nhiêu món xem nào!

Chúng tôi đã nghiên cứu và tổng hợp nhiều nguồn khác nhau để tìm ra định nghĩa chính xác về ý nghĩa các vật phẩm của mèo thần tài Maneki Neko. Một số chúng có từ thời cổ Edo của Nhật, số khác có nguồn gốc ở thời hiện đại, và đa số phụ thuộc vào cách diễn dịch của các nghệ nhận hay của thương giới. Định nghĩa của chúng vì thế cũng có tính chính xác tương đối, nhưng được chấp nhận rộng rãi.

Vật phẩm ngọc / đá quý / đá cẩm thạch thường xuất hiện trên tay các chú mèo thần tài hiện đại. Dù không có giải nghĩa cụ thể cho vật này, chúng dễ dàng được hiểu là biểu tượng của giàu sang (mức độ quý giá của viên đá), uyên bác (ngọc thường gắn liền với yếu tố huyền bí và tâm linh), hay đơn giản chỉ là để trang trí mà không có ý nghĩa cụ thể. 

Vật phẩm Daikon - củ cải trắng trong tiếng Nhật, và thực phẩm rất được ưa chuộng. Một số ít mèo thần tài có vật này trên tay, và thực sự nó không có ý nghĩa gì được ghi nhận. Về khía cạnh phồn thực thì đơn giản đó là sự no đủ. Củ cải trắng cũng không mang ý nghĩa may mắn, nhưng có thể giải nghĩa thành sự phồn thịnh, do củ cải là loại củ lớn và đầy dinh dưỡng.

Daruma trong tiếng Nhật là hình tượng Bồ Đề Lạt Ma, tên vị tổ thứ 28 của Thiền tông Ấn Độ và sơ tổ Thiền tông Trung Hoa. Sau khi Thiền tông trải qua giai đoạn phát triển cực thịnh tại Trung Hoa và nở hoa rực rỡ ở Nhật Bản, Bồ Đề Lạt Ma đã được người đời tôn thờ và khắc họa với nhiều tư thế khác nhau. Búp bê Daruma thường làm bằng giấy bồi và khi mua thì 2 mắt để trống. Khi có nguyện vọng và ước ao, người ta vẽ một tròng mắt, và khi ước vọng thành hiện thực, người ta vẽ tròng mắt còn lại. Búp bê Duruma mang ý nghĩa vận may và sự kiên định.

Koban là đồng tiền vàng phổ biến vào thời kỳ Edo của Nhật. Mỗi Koban có giá 1 ryo, tương đương với một gia tài thời bấy giờ, và là loại tiền tệ đầu tiên của Nhật Bản. Đa số các chú mèo thần tài hiện đại đều có vật phẩm Koban trên mình, với kí tự 10 triệu ryo, tức cả một gia tài khổng lồ.

Ema (絵馬) là một tấm thẻ gỗ rất thường gặp tại các đền thờ Thần đạo của Nhật Bản. Người ta cho rằng, khi viết lên một tấm Ema điều ước nguyện của bạn và thành tâm treo lên khu vực treo Ema tại đền thờ thì thần linh sẽ nghe thấy những nguyện ước đó và biến chúng thành sự thực. 

Cá, đặc biệt là cá chép, tượng trưng cho sức mạnh, sự dũng cảm và kiên định, gợi đến hình tượng cá chép ngược dòng vượt vũ môn. Cá nằm trong chân của chú mèo thần tài Maneki Neko cũng có ý nghĩa no đủ và thịnh vượng, vì một chú mèo sẽ cảm thấy vui hơn khi bắt được một con cá to, tươi và ngon miệng. Thông thường cá sẽ đồng hành cùng các đồng tiền rơi ra từ miệng mèo.

Hyotan là một trái bầu khô rỗng ruột được người dân sử dụng để đựng Sake (rượu gạo) và các đồ uống khác. Hồ lô được cầm trên tay Fukurokuju - thần của trí tuệ và tuổi thọ - là một trong những Thất Phúc Thần của Nhật Bản. Ông thường xuyên  ngồi trên Thuyền Takarabune uống Hyotan, vốn là vật có thể mang đến hạnh phúc của gắn liền với may mắn. Trái bầu nói chung cũng được xem là vật phẩm giúp tránh quỹ dữ , tai nạn và mang lại may mắn, có thể thường xuyên thấy Hyotan xuất hiện ở trên tay của Maneki Neko.

Ingot - thỏi vàng, hay thuyền châu báu, có nguồn gốc từ Trung Quốc. Thời Trung Quốc cổ đại, kim loại quý như vàng hay bạc thường được đúc thành hình chiếc thuyền để dễ dàng cất giữ. Thỏi vàng hình thuyền thời nay là biểu tượng của giàu sang và thịnh vượng, cũng như một đời sống thoải mái, sung túc. 

Uchide Nokozuchi hay được gọi là Búa Chiêu Tài, là một loại bùa may mắn được cho là để bảo vệ và che chở ,mang lại sự giàu có cho người cầm và lắc nó. Uchide thường được nhìn thấy nằm trong tay của Daikoku Mantra, 1 vị thần trong Thất Phúc Thần, tượng trưng cho sự giàu có, vốn là người hay làm rơi những đồng tiền rơi ra từ túi tiền vô biên của mình, mỗi lần ông lắc Uchide!

Ngoài ra, còn có rất nhiều vật phẩm mang tính biểu tượng khác với ý nghĩa mèo thần tài đa dạng, như Quạt Sensu tượng trưng cho kinh doanh hoặc sự nghiệp thăng tiến, Rùa tượng trưng cho trường thọ và khỏe mạnh, Trống tượng trưng cho sự đông đúc khách hàng tại các cửa hàng, hay Quả đào là biểu tượng cho thành tựu của một người trong sự nghiệp và tình yêu. Đa dạng hơn, các hoạ tiết thông dụng trong dân gian khác cũng được vẽ lên mèo thần tài, như bàn tính abacus, hoa sen, câu đối, cây vàng bạc, chim hạc Tsuru...